Wat heeft het gekost?

Financieel overzicht

2.1 Verkeer en vervoer
Meerjarenprojectenplan Buitenruimte (voordeel lasten €  650.000 en voordeel baten € 168.000)
De voordelen worden nader toegelicht in bijlage 6.2; zie paragraaf Financiering en de kolom "via exploitatie" (begroot € 5,09 miljoen, realisatie € 4,28 miljoen).

Schoonhouden buitenruimte (nadeel € 585.000)
De groenbestekken en het bestek onkruidverwijdering op verharding die eind 2023 afliepen zijn door vertraging van de nieuwe aanbesteding voor 1 jaar verlengd. Vanwege een herverdeling van de werkzaamheden door de aannemers in combinatie met aanzienlijke prijsstijgingen zijn de kosten voor schoonhouden buitenruimte gestegen met € 389.000. Dit is pas bij het openen van de aanbestedingskluis eind 2024 in beeld gekomen. Daarnaast heeft een hogere inzet door AMMatch plaatsgehad op zwerfvuilverwijdering, hetgeen leidde tot € 90.000. De subsidie van Verpakt is echter lager uitgevallen dan verwacht. Tenslotte heeft een eenmalige correctie plaatsgehad op magazijnvoorraden met een nadelig verschil ten opzichte van de begroting van € 100.000.

Eind 2024 werd bekend dat de inschrijvingen op de nieuwe bestekken (2025-2025) op het onderdeel straatreiniging een jaarlijks tekort van € 1.3 miljoen op de begroting zou gaan opleveren. De Raad heeft besloten voor de jaren 2025-2027, de begroting incidenteel op te hogen, onder voorwaarde dat ieder kwartaal een gesprek met de Raad zal plaatsvinden over het gewenste toekomstige kwaliteitsniveau  en de wijze van het onderhoud.

Energielasten openbare verlichting (voordeel € 263.000)
Sinds de energiecrisis, die in 2022 begon, zijn de energietarieven verhoogd en variabel. Hierdoor zijn de kosten voor energie lastig in te schatten. Bovendien vindt er elk jaar een eindafrekening plaats over het voorafgaande jaar vanwege voorschotnota's.

De onderschrijding betreft een combinatie van lagere kosten 2024 en restitutie over het voorschot 2023. Bij de perspectiefnota 2026 zal er een voorstel gedaan worden om een deel af te ramen.

5.7 Openbaar groen en openluchtrecreatie
Groen (nadeel € 59.000)
De groenbestekken en het bestek onkruidverwijdering op verharding die eind 2023 afliepen zijn door vertraging van de nieuwe aanbesteding voor 1 jaar verlengd. Prijsstijgingen hadden een overschrijding van € 59.000 tot gevolg.

Eind 2024 werd bekend dat de inschrijvingen op de nieuwe bestekken (2025-2025) op het onderdeel groen een jaarlijks tekort van € 0,8 miljoen op de begroting zou gaan opleveren. De Raad heeft besloten voor de jaren 2025-2027, de begroting incidenteel op te hogen, onder voorwaarde dat ieder kwartaal een gesprek met de Raad zal plaatsvinden over het gewenste toekomstige kwaliteitsniveau  en de wijze van het onderhoud.

Maaiwerk (nadeel € 66.000)
De kosten voor het afvoeren van bermmaaisel zijn hoger uitgevallen door meer afvoer- en stortkosten. Dit wordt veroorzaakt door het natte groeiseizoen en de pilot met ecologisch maaibeheer (plan Grutto).

Meerjarenprojectenplan Buitenruimte (voordeel lasten € 200.000 en nadeel baten € 37.000)
Het voordeel wordt nader toegelicht in bijlage 6.2; zie paragraaf Financiering en de kolom "via exploitatie" (begroot € 2,36 miljoen, realisatie € 2,20 miljoen).

Water (voordeel € 65.000)
Het project dat zou worden uitgevoerd in 2024 voor het herstel van de waterpartij aan de Laan Nieuwer Amstel is gestopt omdat tijdens de voorbereiding de waterdiepte niet overeen kwam met de gegevens van Rijnland. De werkzaamheden worden nu geïntegreerd in of afgestemd met project Noordelijke Poeloever.

Subsidie Groen op gebouwen (voordeel € 97.000)
In de periode 2020-2022 bleef het aantal aanvragen per jaar vrij stabiel. In 2023 was een daling in het aantal aanvragen te zien en deze trend heeft zich verder voortgezet in 2024. In 2024 is wel ongeveer evenveel subsidie uitgekeerd als in 2023 ondanks minder aanvragen. De oppervlaktes per aanvraag waren groter en daarmee het aangevraagde bedrag.

Ondanks dat Amstelveen één van de meest riante regelingen van Nederland kent, neemt het aantal aanvragen af. Er is hiervoor geen directe oorzaak aan te wijzen. Een logische en veelgehoorde verklaring is dat het product duurder is geworden. Men ziet een groen dak of gevel als iets extra en niet zozeer als een maatregel om te isoleren. Als er keuzes gemaakt moeten worden, legt men geen groen dak of gevel aan. De voorkeur gaat dan uit naar het isoleren van dak, gevel, vloer etc. Ook zonnepanelen krijgen de voorkeur.

Openbaar groen en (openlucht) recreatie (voordeel € 62.000)
De locatiescan voor Park Zuid is ruim binnen het gestelde budget afgerond. De kosten die in 2024 voor het vervolgonderzoek zijn gemaakt vallen € 24.000 lager dan begroot. Voor de entrees van het Amsterdamse Bos was € 30.000 gereserveerd, maar is er nog geen project opgestart. Dit komt door andere prioriteiten bij de beheerorganisatie van het Amsterdamse Bos. Het is nog steeds de intentie om dit gezamenlijk met de beheerorganisatie op te pakken.

7.2 Riolering
De lasten zijn in vergelijking met de begroting afgerond € 112.000 lager. Dit is voornamelijk veroorzaakt door ongunstige weersomstandigheden, die een effect hebben gehad op de planning. Hierdoor zijn de uitgaven in 2024 aanzienlijk lager geweest. Daarnaast waren er hogere kosten voor energieverbruik van de gemalen. Enerzijds komt dit door toename van het aantal rioolgemalen en anderzijds door gestegen energiekosten. Het verschil tussen de gerealiseerde inkomsten en uitgaven wordt conform het beleid verrekend met de Egalisatievoorziening Riolering.

Op basis van de bijgestelde begroting 2024 en de realisatie 2024 wordt € 860.000 aan de egalisatievoorziening toegevoegd. De stand van de egalisatievoorziening eind 2024 bedraagt daarmee € 1,5 miljoen. Dit overschrijdt het plafond van 10% van de opbrengsten rioolrecht (vastgelegd in de Nota Reserves en voorzieningen) met € 0,5 miljoen. Bij de eerstvolgende Perspectiefnota wordt concreet voorgesteld hoe met dit surplus om te gaan. Daarbij geldt als hoofdregel dat een surplus via de spaarvoorziening ‘vervanging riolering’ ingezet wordt ter dekking van vervangingsinvesteringen. Op deze wijze blijft het surplus binnen het taakveld riolering en leidt dit tot een gematigder tariefontwikkeling.

Al een aantal jaren op rij wordt geconstateerd dat bij de jaarstukken de stand van de egalisatievoorziening het plafond overschrijdt. Bij de eerstvolgende Perspectiefnota zal daarom worden beoordeeld of dit tot een verlaging van het riooltarief kan leiden.

7.3 Afval
Huishoudelijk afval (nadeel € 110.000)
De lasten zijn per saldo € 248.000 hoger dan begroot. In 2024 zijn nieuwe stickers besteld en geplakt op de ondergrondse restafvalcontainers om inwoners te waarschuwen geen lachgascilinders in de containers te gooien. Ook zijn in 2024 nieuwe stickers voor alle containers besteld, waarvan circa 50% al is geplakt. Daarnaast zijn de kosten in 2024 over de hele linie sterk gestegen door de in de contracten afgesproken inflatiecorrecties. Verder worden de ondergrondse containers twee keer per jaar gereinigd en gekeurd. De schoonmaakronde van 2023 is grotendeels in 2024 uitgevoerd, wat ook tot meer kosten heeft geleid. De kosten voor het verwerken van restafval zijn sterk gestegen door het moeten shredderen van het restafval (€ 42 per ton). De prijzen van het transport van afval naar verwerkers en het nascheiden van grofafval zijn sterker gestegen dan de 8% indexatie die de gemeente voor de uitgaven heeft verwerkt.

De inkomsten buiten de heffingen zijn € 365.000 lager doordat de begrote inkomsten zijn gebaseerd op een jaar waarin de opbrengsten van de verkoop van papier & karton en metalen erg hoog waren. Door de fluctuerende prijzen van papier & karton en metaal kunnen deze opbrengsten niet elk jaar gerealiseerd worden. Bij de eerstvolgende perspectiefnota wordt voorgesteld hoe de inkomsten nauwkeuriger geraamd kunnen worden, waarbij we een meer conservatieve benadering zullen hanteren.

De egalisatievoorziening is niet toereikend om het tekort 2024 van € 967.000 te dekken (begroot € 376.000). Dit betekent dat € 110.000 ten laste van het rekeningresultaat komt. In de Perspectiefnota 2026 wordt aangegeven wat dit betekent voor het jaar 2025 en de tariefbepaling voor 2026.

Bedrijfsafval (nadeel € 216.000)
Het ophalen van bedrijfsafval is geen wettelijke taak voor de overheid. Bij het bepalen van de prijs gelden wettelijke voorschriften vanuit de Wet Markt en Overheid. Per 1 april is de huurprijs en de vergoeding per inworp van de ondergrondse bedrijfsafvalcontainers in Amstelveen gelijkgetrokken en op het niveau van commerciële bedrijven. Het tekenen van de contracten met de diverse bedrijven heeft enige tijd op zich laten wachten waarna bleek dat veel klanten zijn vertrokken. Dit resulteert in een nadeel van € 119.000 dat te laat concreet werd om nog in de tweede tijdvak verantwoord te kunnen worden.

Bij het opstellen van de tarieven voor 2024 was nog niet bekend dat extra kosten (€ 42 per ton restafval) in rekening gebracht zouden worden voor het noodzakelijke shredderen van het afval in verband met de aanwezigheid van lachgascontainers. Dit betreft een belangrijk deel van het overige tekort ad. € 97.000. De teruggang van klanten verliep geleidelijk waardoor langere tijd nog de gebruikelijke routes moesten worden gereden om het afval op te halen. Dit vaste schema is in de loop van 2024 aangepast op het huidige klantenbestand waardoor minder gereden hoeft te worden. Dit heeft in de tweede helft van het jaar geleid tot teruggang in kosten.

Duidelijk is wel dat de exploitatie van bedrijfsafval onder druk staat door het vertrek van klanten en hogere kosten. In de loop van 2025 wordt deze ontwikkeling verder gemonitord om te bezien hoe de kosten en de baten met elkaar in evenwicht kunnen worden gebracht.  

7.4 Milieubeheer
Milieubeheer (voordeel € 147.000)
Bij de vaststelling van de meerjarige budgetten in 2020 is rekening gehouden met diverse acties om klimaatadaptatie beter te borgen. Dit omvatte onder andere het opstellen van nieuwe beleids- en beheerplannen en het uitvoeren van klimaattoetsen voor projecten, zowel reconstructies als ruimtelijke ontwikkelingen. Na vier jaar blijkt dat het uitvoeren van klimaattoetsen een vast onderdeel is geworden van de verkenningsfase binnen deze projecten. Het opstellen van nieuwe beleidsplannen, zoals recentelijk het bomenplan, is echter vanuit andere budgetten gefinancierd. Dit heeft geleid tot een lagere onttrekking aan de reserve Energietransitie en duurzaamheid.

Milieuvergunningen (voordeel € 421.000)
In eerste instantie werd verwacht dat de overdracht van het toezicht op Amstelveense bedrijven inclusief horecabedrijven aan de Omgevingsdienst veel werk zou vergen. Om deze reden werd in de jaarrekening een bedrag van € 182.000 voor 2024 gereserveerd. Dit bleek echter niet nodig te zijn.

Daarnaast ontstaat een voordeel van € 201.000 doordat de overdracht van de vergunningverlening, toezicht en handhavingstaken voor het Amstelland ziekenhuis naar de Omgevingsdienst is uitgesteld tot 2025. Tenslotte is € 38.000 aan verbeurde/opgelegde dwangsommen ontvangen.

Uitvoering Energiebeleid (voordeel lasten € 388.000 en nadeel baten € 273.000)
De uitvoering van de Nationale Isolatie Aanpak 2023 regeling loopt vertraging op doordat veel minder woningen met een energielabel D, E, F en G, en een lagere WOZ-waarde gebruik maken van de regeling. Ook het aantal woningen dat verduurzaamd moet worden is lager dan verwacht. Veel woningen zijn al verduurzaamd, maar hebben geen nieuwe energielabel aangevraagd. Voor de voortzetting van de regeling blijven middelen beschikbaar.

7.5 Begraafplaatsen
Zowel de inkomsten als de uitgaven zijn lager dan begroot, het resultaat van Zorgvlied is hierdoor € 277.000 negatief. Hiervan kan € 218.000 worden verrekend met de egalisatievoorziening. Dit wordt met name verklaard door de hierna vermelde afwijkingen.

• Lagere inkomsten van € 273.000 voor afkoopsommen door een te optimistische bijstelling bij de 2e tijdvakrapportage. Gebleken is dat alle verlengingen al verwerkt waren in het eerste half jaar. Hierdoor kon ook € 273.000 minder gestort worden in de voorziening afkoop graven en onderhoud.
• Lagere inkomsten van € 163.000 door onderhoudswerkzaamheden aan de Amsteldijk, waardoor Zorgvlied heel 2024 beperkt bereikbaar was. Dit heeft geleid tot minder uitvaarten en catering;
• Voor onderhoud, aanpassing graven en uitvaartbenodigdheden is € 174.000 meer uitgegeven. Door leveringsproblemen is in 2024 extra ingekocht op betonplaten, deels omdat er een achterstand was ontstaan, deels vooruitlopend op 2025. Hierdoor zijn extra uitgaven gedaan in 2024.
• Door minder catering bij uitvaarten is op het uitgavenbudget (inkoop en cateringpersoneel) € 64.000 overgebleven.