6.2 Meerjarenprojectenplan Buitenruimte

Inleiding

In juli 2024 is door de raad het Meerjarenprojectenplan Buitenruimte 2024-2027 vastgesteld. In de tweede tijdvakrapportage heeft hierop nog een aantal wijzigingen plaatsgevonden.
Voor 2024 is een bedrag van in totaal € 12,6 miljoen in de bijgestelde begroting opgenomen voor de duurzame instandhouding van de openbare ruimte. Dit bedrag is verdeeld over drie taakvelden:

• 2.1 Verkeer en vervoer (wegen, verkeer, VRI en openbare verlichting) € 8,3 miljoen
• 5.7 Openbaar Groen (groen, water, spelen) € 2,9 miljoen
• 7.2 Riolering € 1,4 miljoen.

In onderstaande tabel staan de bijgestelde begrote uitgaven, de gerealiseerde uitgaven en de afwijkingen tussen beide vermeld. De kolom 'fasering' laat zien hoeveel er nog uitgevoerd moet worden, de kolom 'resultaat' laat gerealiseerde voor- en nadelen zien. Er is € 10,1 miljoen besteed. Onder de tabel wordt waar nodig een toelichting per onderdeel gegeven.

In 2024 zijn veel werkzaamheden uitgevoerd. De fietspaden langs de zuidzijde van de Beneluxbaan zijn opgeknapt, enkele verkeersregelinstallaties op de Amstelveenlijn zijn vervangen en veel speeltuinen en schoolpleinen zijn aangepakt. De reconstructies van de straten rond de Govert Flincklaan en de Aquariusflat bij de Seine zijn afgerond en de reconstructie van Rozenoord e.o. is gestart. Een deel van de Bovenkerkerweg (verhardingen en bomen) is aangepakt in het kader van de zonkenproblematiek en er is buiten gestart met de aanleg van de rotondes op de Oranjebaan.  Daarnaast heeft een grote ronde bomen- en heesterrenovaties plaatsgevonden en heeft het groenbestand een impuls gekregen door de aanplant van extra bomen en heesters. Dit krijgt in 2025 een vervolg. Op allerlei locaties is groot onderhoud gepleegd aan asfaltverhardingen en bestratingen (onder andere wegwerken van wortelopdruk en het vernieuwen van wandelpaden in parken) en is de openbare verlichting vernieuwd. Tevens heeft het reguliere onderhoud aan wegen, kunstwerken, groen, verlichting, straatmeubilair en verkeersvoorzieningen doorgang gevonden. Er is een grootschalige campagne gestart om meer Amstelveners op de fiets en te voet naar school te krijgen in plaats van met de auto.

Tegenslagen waren er ook. In de infrastructuur is het effect van de extreme prijsstijgingen blijvend zichtbaar. Projecten worden hierdoor aanzienlijk duurder. Ook is het nog niet gelukt om enkele projecten in uitvoering te krijgen die daarom doorschuiven naar 2025. Andere projecten zijn in 2024 voorbereid en waar mogelijk gestart. Deze projecten lopen veelal over de jaargrens heen, wat betekent dat het voor deze projecten gereserveerde deel van het beschikbare budget wordt doorgezet naar 2025. In het eerste kwartaal starten weer diverse projecten buiten of worden lopende projecten nog afgerond.

Zoals bekend is er bij de projectenplanning altijd enige mate van onzekerheid in de laatste maanden van het jaar. Als alles mee zit kunnen bepaalde projecten nog gerealiseerd worden in de maanden november-december, maar bij tegenvallers worden werkzaamheden toch doorgeschoven naar het jaar daarop. Ook in 2024 was budget geprogrammeerd voor projecten met deze onzekerheden. Toch is op de totale (bijgestelde) begroting van het MPP Buitenruimte 80% gerealiseerd.  Per saldo wordt een licht positief resultaat van € 412.000 geboekt op de jaarlijkse beheerbudgetten en op afgeronde projecten. Een bedrag van € 2.115.000 aan afwijkingen wordt verklaard door faseringsverschillen. De belangrijkste verschillen worden hieronder per taakveld toegelicht.

Multidisciplinaire projecten
De hieronder genoemde bedragen zijn de afwijkingen op het projectbudget. De kosten belasten door naar verschillende disciplines en taakvelden. Er is vrijwel bij alle projecten met een afwijking van meer dan € 100.000 sprake van een faseringsverschil. Het project gaat dan ofwel iets sneller ofwel iets langzamer dan bij de 2e tijdvakrapportage in augustus was ingeschat. Daar kunnen diverse oorzaken voor zijn.

• De reconstructies van de Govert Flincklaan e.o. en van de buitenruimte rond de Aquariusflat zijn nu geheel afgerond. Beide projecten sluiten samen met een licht negatief resultaat van € 95.000. Dit resultaat wordt verdeeld over de taakvelden verkeer en vervoer (€ 67.000), groen-water-spelen (verwaarloosbaar, afgerond 0) en riolering (€ 28.000).
• Er vinden nog wat laatste herstelwerkzaamheden plaats in 2025 als uitloop van de verdubbeling van de Bovenkerkerweg van 2023. Zo is de aangelegde ecoduiker lek en wordt nog gezocht naar een duurzame oplossing. Het restantbudget van € 120.000 schuift vooralsnog door, wat zichtbaar wordt op de taakvelden verkeer en vervoer (€ 116.500) en groen-water-spelen (€ 3.500).
• De reconstructie van Rozenoord e.o. is buiten gestart, maar gaat iets minder snel dan was ingeschat in augustus. € 358.000 schuift door naar 2025, verdeeld over de taakvelden verkeer en vervoer (€ 54.000), groen-water-spelen (€ 18.000) en riolering (€ 287.000).
• Overige kleine faseringsverschillen op multidisciplinaire projecten zijn gering en leiden per saldo tot een verschuiving naar of verrekening met 2025 voor € 26.000 op taakveld verkeer en vervoer, € 18.000 op groen-water-spelen en € 21.000 op taakveld riolering.

2.1 Verkeer en vervoer

Onder dit taakveld vallen de deelprogramma's wegen, verkeer, verkeersregelinstallaties (VRI's), bruggen en openbare verlichting. Op het totale taakveld was € 8.336.000 begroot en is € 6.545.000 uitgegeven. Het verschil heeft betrekking op fasering (projecten lopen door naar 2025) en op een behaald positief resultaat.

Fasering projecten: € 1.270.000

• De aanleg van de twee rotondes op de Oranjebaan is van start gegaan, maar de eerste rotonde wordt afgerond en open gesteld in 2025 en niet voor de jaarwisseling, zoals eerder verwacht nog. Aan dit project draagt de Vervoerregio substantieel bij. Een nettobudget van € 678.000 gaat mee naar 2025.
• Het aanleggen van snelheidsremmende maatregelen op de Amsteldijk Noord is nog niet uitgevoerd. De werkzaamheden moeten worden afgestemd op andere projecten in de omgeving, waaronder vernieuwing van het gemaal en de aanleg van glasvezel. Daarnaast is de verwachting dat het budget omhoog moet. Dit wordt verwerkt bij actualisatie van het MPP in het voorjaar van 2025. Vooralsnog schuift in elk geval het restantbudget van € 94.000 door naar 2025.
• Het aanpassen van de infrastructuur op vier met verkeerslichten geregelde kruispunten om de doorstroming te verbeteren is grotendeels afgerond in 2024. Een deel van de werkzaamheden vindt in 2025 plaats. Het restantbudget van € 92.000 schuift door.
• De studie naar mogelijk toekomstige ongelijkvloerse kruispunten op de Bovenkerkerweg en Beneluxbaan is gestart met onderzoek naar realisatie van een fietstunnel bij de kruising Bovenkerkerweg-Zetterij en een toekomstvast ontwerp voor de kruising Bovenkerkerweg-Beneluxbaan. De studie loopt door in 2025. Hierbij wordt onder andere ook de toekomstige inrichting van de kruisingen van de Van der Hooplaan met de Beneluxbaan en met de Startbaan onderzocht. Het restantbudget van € 66.000 gaat daarom mee naar 2025.
• Via de multidisciplinaire projecten wordt € 196.000 aan fasering verklaard (zie hierboven). Op alle overige projectbudgetten met faseringsverschillen zijn slechts geringe afwijkingen gerealiseerd. In totaal verklaren deze verschillen de resterende € 144.000 aan budgetfasering.

Resultaat projecten: € 521.000

• Resultaten op de budgetten worden geboekt op de projecten die zijn afgerond en op de beheerbudgetten die jaarlijks beschikbaar zijn. De resultaten rekenen af met de egalisatiereserves voor wegen, verkeersmaatregelen, verkeersregelinstallaties en openbare verlichting.
• Op het onderdeel beheer en onderhoud wegen en kunstwerken is € 515.000 minder uitgegeven dan begroot (op een totaalbudget van € 3,7 miljoen). Er zijn meer inkomsten ontvangen voor  en door leges en herstelkosten voor kabel- en leidingwerk (± € 148.000). Door personeelsuitval is de vernieuwing van wandelpaden wat achtergebleven (€ 114.000). Ook was er een lichte onderbesteding op het onderhoud van elementenverhardingen (€ 159.000 van de € 1,5 miljoen). De overige verschillen ten opzichte van de begrote budgetten zijn beperkt.
• Op de beheerbudgetten voor verkeersvoorzieningen en openbare verlichting (maatregelen, bebording, onderzoek, functionele verbeteringen verkeersregelinstallaties, en vervanging verlichting, totaal € 940.000) is in totaal ongeveer € 73.000 minder uitgegeven dan begroot, maar per budget behoeven de verschillen geen toelichting.
• De twee afgeronde reconstructies sluiten met een lichte overschrijding van € 67.000 voor het taakveld verkeer en vervoer. Zie hiervoor bij de multidisciplinaire projecten.

5.7 Openbaar groen en openluchtrecreatie

Op het taakveld groen, water, spelen was € 2.898.000 begroot en is € 2.506.000 uitgegeven. Per saldo is dus € 392.000 minder uitgegeven dan begroot.

Fasering projecten: € 473.000

• Het Actieplan " Groen moet je doen " biedt ruimte aan bewonersinitiatieven voor vergroening en verfraaiing van hun leefomgeving. In 2024 zijn enkele vergroeningsprojecten uitgevoerd (aan de Lindenlaan en de Veldlust en op losse locaties). Het project loopt door in 2025 en het restantbudget van ruim € 39.000 wordt samengevoegd met het budget van 2025.
• De bomenrenovatie en heesterrenovatie 2024-2025 is zoals gebruikelijk gestart in het vierde kwartaal van het jaar. Daarbij is ook de bomen- en heesterimpuls vanuit het Fonds Groen, Water en Recreatie van start gegaan. De winter is het beste plantseizoen. Daardoor is het altijd lastig in te schatten welk deel in het lopende jaar wordt uitgevoerd en welk deel in het jaar daarop. Vanuit de bomen- en heesterbudgetten van 2024 (in totaal ruim € 1,3 miljoen) wordt € 88.000 doorgeschoven naar 2025.
• Het opknappen van de speeltuin aan de Graaf Janlaan is voorbereid, maar realisatie lukte niet meer in 2024. Dit werk start in 2025. Het restantbudget van € 87.000 schuift daarom door naar 2025.
• Het vergroenen van de middeneilanden in de rotondes boven de Beneluxbaan is in januari 2025 gestart, iets later dan gepland. Het budget was ontoereikend en is in het bestedingsplan voor het fonds groen, water en recreatie opgehoogd. Bij actualisatie van het MPP in het voorjaar van 2025 wordt dit ook in het MPP aangepast. De raad is hierover apart geïnformeerd via een raadsbrief in januari 2025. Voor het project is klimaatadaptatiesubsidie beschikbaar. Het huidige restantbudget van netto € 121.000 schuift door naar 2025.
• Het overige bedrag (in totaal € 137.000) wordt verklaard door kleine faseringsverschillen op diverse projecten, waaronder de multidisciplinaire projecten die hierboven zijn toegelicht. Deze kleine verschillen behoeven verder geen toelichting.

Resultaat projecten: -/- € 81.000
Resultaten op de budgetten worden geboekt op de projecten die zijn afgerond en op de beheerbudgetten die jaarlijks beschikbaar zijn. De resultaten rekenen af met de egalisatiereserve groen-water-spelen. Het gaat hierbij in 2024 alleen om restantbudgetten voor beleidsontwikkeling, oeverrenovaties en speeltuinrenovaties. Het niet benutte deel van het budget blijft beschikbaar voor herbestemming binnen het taakveld groen, water en spelen. De verschillen per budget zijn dermate klein dat deze geen toelichting behoeven.

Vanwege de koppeling tussen renovaties en impulsprojecten bij bomen en heesters wordt daar het restantbudget doorgeschoven naar 2025.

7.2 Riolering

Op het taakveld riolering was € 1.374.000 begroot en is € 1.030.000 uitgegeven. Per saldo en afgerond is € 344.000 minder uitgegeven dan begroot. Dit saldo schuift door naar 2025.
Via de spaarvoorziening vervanging riolering is € 1.200.000 ingezet ter dekking van deze vervangingsinvesteringen.

Fasering projecten: € 372.000

• Faseringsverschillen treden op bij de voorbereidingsbudgetten voor enkele wijkreconstructies en voor het relinen van de hoofdriolering in Bankras-Kostverloren. De verschillen zijn dermate klein dat deze geen toelichting behoeven. In totaal en per saldo wordt een bedrag van € 86.000 verrekend met of doorgeschoven naar 2025.
• De afwijking op het project Reconstructie Rozenoord e.o. is toegelicht bij de multidisciplinaire projecten. Het gaat voor riolering om het doorschuiven van € 287.000 naar 2025.

Resultaat projecten: -/- € 28.000
Het resultaat op het taakveld riolering wordt verklaard vanuit de twee afgeronde multidisciplinaire projecten hierboven.

Financiering

Het Meerjarenprojectenplan kent verschillende financieringsbronnen. De begroting bevat structurele exploitatiebudgetten voor de onderdelen wegen, verkeer, verkeersregelinstallaties, openbare verlichting, groen, water en spelen. Voor rioolwerken worden deels kredieten gevoteerd en komen de kosten van kleinere projecten direct ten laste van de exploitatie. Subsidies/bijdragen van derden komen op de uitgaven in mindering en kunnen zo de netto-gemeentelijke kosten beperken. Financieel sluitstuk is een egalisatiereserve per onderdeel om schommelingen en faseringen in de loop van de jaren te egaliseren.

In de onderstaande tabel is het verschil tussen begroting en realisatie per taakveld verdeeld over exploitatiebudgetten en investeringsbudgetten. In de optelsom worden kleine afwijkingen verklaard door afrondingsverschillen.